हरिश चन्द्र बाग, कञ्चनपुर ।
“दीगो विकास लक्ष्य प्राप्तीको लागि सहकारी” भन्ने मुल नाराका साथ बुधबार ६२ औँ राष्ट्रिय सहकारी दिवस देशैभर विभिन्न रचनात्मक कार्यक्रम गरी मनाइएको छ । नेपालमा सहकारी दर्जनौँ प्रकारका छन् । ती मध्ये महिलाले सञ्चालन गरेका ९१ प्रतिशत सहकारी सफल भएकोले महिला समूहले राष्ट्र निर्माणमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याएको देखिन्छ । त्यस्तै, अहिले सीमान्तकृत वर्गसम्म सहकारी पुग्नु र उनीहरूलाई आत्मनिर्भरता तर्फ उन्मुख गराउन सहकारीले उत्पादनसँग जोड्न गरेको पहल सकारात्मक मानिन्छ । एक रिपोर्ट...
स्थानीय रानाथारु समुदायका महिलाहरु सहकारी सम्बन्धी गीत गाउँदै ।। आवाज ।।
यी हुन् कञ्चनपुर र कैलालीमा मात्रै स्थायी बसोबास गर्ने रानाथारु समुदायका महिलाहरु । बुधबार कञ्चनपुरको लालझाडी गाउँपालिकामा ६२ औँ राष्ट्रिय सहकारी दिवसका अवसरमा आयोजना गरिएको एक कार्यक्रममा सहकारी सम्बन्धी गीत गाउँदै ।
समुदायमा छरिएर रहेका स्थानीय स्रोत, साधन र पूँजीहरुलाई एकत्रित गरी व्यवस्थापन गर्ने कार्यकुशलता वा क्षमता अभिवृद्धि गरी सदस्यहरुको आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक विकास गर्ने सवल संस्थागत माध्यम नै सहकारी हो । आधुनिक सहकारीको इतिहास सन् १८४४ को डिसेम्वर २१ का दिन वेलायतको म्यानचेष्टर सिटीबाट बाट शुरु भएको हो । नेपालको सन्दर्भमा प्राचीन कालदेखि नै गुठी, धर्मभकारी, मङकाखलः, पर्म आदि नामबाट सहकार्यको शुरुआत भएको पाइन्छ । नेपालमा वि.सं. २०१० सालमा योजना विकास तथा कृषि मन्त्रालयको मातहतमा सहकारी विभागको स्थापना भएको थियो । वि.सं. २०१३ सालमा तत्कालिन सरकारको कार्यकारी आदेशमा १३ वटा प्रारम्भिक संस्थाहरु स्थापना भएका थिए । वि.सं. २०४८ पश्चात सहकारी स्थापना गर्ने एक लहर नै चलेको पाइन्छ । देशभर हाल जम्मा ३४ हजार ६ सय भन्दा बढी सहकारी संस्था दर्ता भएको अवस्था छ । त्यस्तै, सहकारी संस्थामा ६० हजार भन्दा बढिले रोजगारी पाएका छन् ।
अहिले सञ्चालित सहकारीहरु मध्ये महिला, गरीब, सीमान्तकृत, मुक्त कमैया, मुक्त कम्हलरी, भूमिहीन तथा पिछडिएका समुदायले सञ्चालन गरेका सहकारी सफल भएका छन् । सहकारीमा आवद्ध भएपछि जीवनयापनमा सहजता भएको कञ्चनपुरको लालझाडी गाउँपालिकाका प्रवक्ता बहादुर रानाको भनाइ छ ।। आवाज ।।
नेपाल सरकारले समृद्ध नेपाल, सुखी नेपालीको नारालाई सफल पार्न सरकारी, सहकारी र निजी क्षेत्रको सहकार्यमा जोड दिएको छ । यता सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले सहकारीका सन्दर्भमा के गर्दै छ त ? राष्ट्रिय सहकारी महासंघका सञ्चालक एवं सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा सदस्य तारा लामा तामाङ ।। आवाज ।।
एक परिवार एक सहकारी सदस्यको नीति कार्यान्वयनमा ल्याईने, एकै प्रकृतिका सहकारी संस्थाहरु एक आपसमा गाभ्न प्रोत्साहन गरिने, सहकारी विभागलाई साधनस्रोतले सम्पन्न गराइने, वित्तीय सहकारी क्षेत्रको जोखिमलाई न्यून गर्न सदस्यहरुको निश्चित सीमासम्मको बचत तथा ऋण सुरक्षण गर्ने, सहकारी बचत सुरक्षण कोष र सहकारी ऋण लगानी सुरक्षण कोषको स्थापना गर्ने, उत्पादक सहकारीको विकासलाई जोड दिने, आर्थिक तथा सामाजिक रुपमा पछि परेका महिला, गरीब, सीमान्तकृत, भूमिहीन तथा पिछडिएका समुदायलाई सहकारी व्यवसाय मार्फत जीविकोपार्जनको कार्यमा लगाउन सरकार सहकारी साझेदारीमा फलफूल, कृषि, पशुपालन, मत्स्यपालन तथा विभिन्न उद्योगको स्थापना र संचालन गर्ने, सहकारीलाई पुँजीगत अनुदान उपलब्ध गराउने सरकारको नीति तथा कार्यक्रममा समेटिएको छ ।
